Veel gestelde vragen

Elke saneringsplichtige die (voormalige) eigenaar, gebruiker of exploitant is van een terrein waar (overwegend) historische bodemverontreiniging aanwezig is met solventen (VOCl = vluchtige organische gechloreerde koolwaterstoffen), ontstaan door het chemisch reinigen van textiel.

De datum van stopzetting van de droogkuisactiviteit speelt geen rol. Er dient wel aangetoond te worden dat de aanwezige solventenverontreiniging overwegend historisch is en veroorzaakt werd door een activiteit van chemisch reinigen op het terrein of die daar in het verleden ooit plaatsvond.

Aansluiten bij VLABOTEX betekent dat de toetreder zijn of haar saneringsplicht overdraagt aan VLABOTEX. De wederzijdse rechten en plichten worden daarbij vastgelegd door het aangaan van een overeenkomst. Deze overeenkomst wordt aangeduid als de “overeenkomst voor overdracht van de saneringsplicht met betrekking tot historische bodemverontreiniging”.

De saneringsplicht kan aan VLABOTEX overgedragen worden tot en met 30 april 2024. Nadien kan men geen overeenkomsten meer sluiten met VLABOTEX.

De toetredingsbijdrage is een forfaitaire bijdrage die berekend wordt op basis van verschillende criteria. Op eenvoudig verzoek kan VLABOTEX de bijdrageberekening uitvoeren, voorleggen en duiden en dit geheel vrijblijvend.

Financiële draagkracht en vervuilingsgraad. De financiële draagkracht wordt bij saneringsplichtige exploitanten die actief zijn in de textielverzorging bepaald op basis van de VLAREM-klasse en de omzet van hun bedrijf, bij alle anderen op basis van het geïndexeerd K.I. 2006 van het terrein. De vervuilingsgraad wordt bepaald op basis van de concentraties in het grondwater van de parameters perchlooretheen, trichlooretheen, dichlooretheen en vinylchloride.

Op het ogenblik van aansluiting kan men ervoor kiezen om de toetredingsbijdrage ofwel onmiddellijk te betalen ofwel om de betaling ervan te spreiden door ze af te lossen aan de hand van jaarlijkse facturen. De gespreide aflossing kan maximum tot en met 2036.

De Vlaamse overheid ondersteunt financieel het onderzoek en de sanering van de solventenverontreiniging ter waarde van een bedrag dat gelijk is aan de toetredingsbijdrage.

Bij het overlijden van een natuurlijk persoon speelt de erfeniswetgeving. De erfgenamen kunnen de aangegane overeenkomst verderzetten.

Het gebeurt regelmatig dat er op een terrein behalve de overwegend historische solventenverontreiniging nog andere soorten bodemverontreiniging aanwezig zijn, zoals (stook)olie, benzine, overwegend nieuwe solventenverontreiniging, enz. Ook voor de aanpak van deze verontreinigingen kan er op VLABOTEX beroep gedaan worden en kan er een aangepaste overeenkomst gesloten worden. Deze overeenkomst wordt dan aangeduid met “overeenkomst voor overdracht van de saneringsplicht met betrekking tot andere dan historische bodemverontreiniging”.

Bij elke uit te voeren fase in de bodemsaneringsprocedure wordt eerst een kostenraming opgemaakt, dient vervolgens deze geraamde kost betaald te worden waarna de vooropgestelde diensten en werken worden uitgevoerd. Na het beëindigen van elke fase in de bodemsaneringsprocedure wordt een afrekening gemaakt op basis van de door VLABOTEX reëel gemaakte kosten (incl. werkingskosten).

Voor wie actief is in de textielverzorging (al dan niet op het verontreinigd terrein):

• adres en kadastraal perceelnummer van het verontreinigd terrein/perceel waar aan droogkuis werd of wordt gedaan
• adres van waar op heden aan textielverzorging wordt gedaan
• milieuvergunningen of ander documenten waarin de activiteiten en het machinepark met het daaraan gekoppelde geïnstalleerd vermogen beschreven staat
• document waarin de gepresteerde omzet in het jaar 2006 staat vermeld, eventueel opgesplitst per soort uitgevoerde activiteit (wasserij, droogkuis, …)
• verslag (liefst digitaal) van het meest recente uitgevoerd oriënterend bodemonderzoek (OBO) dat bij de OVAM werd ingediend en behandeld en met een rapportdatum van maximaal 5 jaar geleden

Voor alle anderen:

• adres en kadastraal perceelnummer van het verontreinigd terrein/perceel waar aan droogkuis werd of wordt gedaan
• kadastrale legger waarop de recente eigenaarstoestand wordt vermeld
• aanslagbiljet onroerende voorheffing (liefst van het aanslagjaar 2006) en de daarbijhorende bijlage waarop het kadastraal inkomen (KI) van het terrein vermeld staat
• verslag (liefst digitaal) van het meest recente uitgevoerdd oriënterend bodemonderzoek (OBO) dat bij de OVAM werd ingediend en behandeld en met een rapportdatum van maximaal 5 jaar geleden

Zodra de analyseresultaten gekend zijn van de staalnames van grond- en grondwater kan VLABOTEX een simulatie van de bijdrageberekening uitvoeren. In dat geval volstaat het om in plaats van het volledige verslag enkel de tabellen aan te leveren waarin de analyseresultaten staan weergegeven naast de geldende normen in combinatie met een grondplan waarop de boorpunten en (voormalige) activiteiten staan ingetekend.

VLABOTEX zal het verslag bekijken en op basis van haar deskundigheid inschatten of het een realistische weergave kan zijn van de huidige verontreinigingstoestand en of een bijdrageberekening alsnog (enkel) kan gebaseerd worden op dit verslag.

De berekening van de toetredingsbijdrage dient rekening te houden met recente en kwalitatief bekomen grondwaterconcentraties aan perchlooretheen, trichlooretheen, dichlooretheen en vinylchloride. Er wordt aangenomen dat dit standaard van toepassing is op verslagen van oriënterende bodemonderzoeken van minder dan 5 jaar oud. Indien bijkomende onderzoeksresultaten ter beschikking zijn, al dan niet ouder of recenter dan dewelke beschreven in het meest recente verslag OBO, is het eveneens nuttig deze resultaten aan VLABOTEX te bezorgen zodat de verontreinigingstoestand in een bredere context kan bekeken worden, al zullen deze resultaten normaliter dus niet van invloed zijn op de toetredingsbijdrage.

Als eigenaar van een verontreinigd terrein dien je je intentie tot overdracht aan de OVAM te melden. Vervolgens zal je door de OVAM als eigenaar aangeduid worden als saneringsplichtige. Indien je als eigenaar voldoet aan bepaalde voorwaarden uit de bodemwetgeving, kan de OVAM je vrijstelling van saneringsplicht verlenen. Indien je als eigenaar vrijstelling van saneringsplicht hebt bekomen, dan kan je onmiddellijk je eigendom verkopen. Indien je als eigenaar geen (al dan niet volledige) vrijstelling van saneringsplicht hebt bekomen, dan zijn er tot april 2024 twee opties.

Tot april 2024 heb je de mogelijkheid om je saneringsplicht over te dragen aan VLABOTEX door het aangaan van een overeenkomst. Zodra de overeenkomst met VLABOTEX is ondertekend, kan je je eigendom verkopen. In dit geval dient er enkel voldaan te worden aan enkele administratieve modaliteiten maar is het niet noodzakelijk dat er al fasen in de bodemsaneringsprocedure zijn uitgevoerd. Bij deze optie is het dus mogelijk om je eigendom te verkopen nog vóórdat het beschrijvend bodemonderzoek is aangevat of uitgevoerd.

De tweede optie is om niet aan te sluiten bij VLABOTEX en de gangbare regels te volgen die gelden voor overdracht van eender welk ander verontreinigd terrein in Vlaanderen. Bij deze optie is het dus nodig om minimum het beschrijvend bodemonderzoek volledig uitgevoerd te hebben waarbij het verslag door de OVAM dient behandeld te zijn.

Met toestemming van de OVAM voorziet VLABOTEX in een mogelijkheid tot een gedeeltelijke terugbetaling van reeds gemaakte kosten. De geldende modaliteiten hierbij kunnen bij VLABOTEX nagevraagd worden.

De aangegane overeenkomst gaat ervan uit dat bodemsaneringswerken nodig zijn en dat de volledige toetredingsbijdrage dient betaald te worden. VLABOTEX voorziet echter in een uitstapregeling uit de overeenkomst in het geval uit het beschrijvend bodemonderzoek blijkt dat er geen bodemsaneringswerken nodig zijn. In een annex bij de overeenkomst wordt in een financiële uitstap voorzien waarbij enkel een klein deel van de toetredingsbijdrage dient betaald te worden. Bedragen die intussen eventueel te veel werden betaald, worden in dat geval terugbetaald.

De overeenkomst die men aangaat en de bijhorende toetredingsbijdrage dekken de reële kosten tot een bepaalde plafondwaarde. Het hoogste van onderstaande twee bedragen vormt deze plafondwaarde:

• 500.000 euro
  of
• Twee maal de som van alle bedragen die over de volledige duurtijd van de overeenkomst betaald werden ter aflossing van de toetredingsbijdrage

Indien de reële kosten hoger oplopen dan deze plafondwaarde (500.000 euro of hoger) dan dient de helft van de reële kost die zich in de schijf bevindt boven deze plafondwaarde bijbetaald te worden.

Indien de reële kosten lager blijken dan deze plafondwaarde (500.000 euro of hoger) dan dient er niets bijbetaald te worden maar de toetredingsbijdrage zal ook niet verlaagd worden en ze dient volledig betaald te worden.

U heeft de mogelijkheid om de toetredingsbijdrage in schijven af lossen door het betalen van jaarlijkse facturen. Ten laatste in 2036 dient de toetredingsbijdrage volledig betaald te zijn. Indien de sanering op een bepaald ogenblik is afgerond maar de toetredingsbijdrage is op dat ogenblik nog niet volledig afgelost, dan dient u verder te betalen totdat de toetredingsbijdrage volledig is afgelost en dit dient zo te zijn ten laatste in 2036. U heeft op elk ogenblik de mogelijkheid om het op dat moment nog niet betaalde deel van de toetredingsbijdrage éénmalig af te lossen.

Het voorwerp van de overeenkomst betreft de overdracht aan VLABOTEX van de saneringsplicht die men door de OVAM kreeg opgelegd. Indien men als contractant de verplichtingen uit de overeenkomst niet nakomt, dan heeft VLABOTEX het recht om de overeenkomst te verbreken waarbij de saneringsplicht terugkeert naar de contractant. Deze zal dan zelf dienen in te staan voor de organisatie van de uitvoering van de resterende fasen in de bodemsaneringsprocedure en voor de volledige betaling ervan zonder tussenkomst van de subsidies van de Vlaamse overheid.

De curator die bij een faillissement wordt aangesteld heeft de mogelijkheid om de overeenkomst verder te zetten aan dezelfde voorwaarden zoals die tot dan toe geldig waren.

Voorafgaand aan het vereffenen van een vennootschap die haar saneringsplicht via een overeenkomst heeft overgedragen aan VLABOTEX dienen de nodige administratieve en financiële acties ondernomen te worden zodat de verdere uitvoering van de overeenkomst kan gegarandeerd worden.

Eens aangesloten bij VLABOTEX wordt alles gecoördineerd door VLABOTEX. Het jaar waarin de bodemsaneringsprocedure wordt opgestart (meestal te beginnen met het uitvoeren van het beschrijvend bodemonderzoek) wordt bepaald door de ranking die het terrein toegewezen kreeg in de zogenaamde prioriteiten-index-procedure-lijst (PIP-lijst). De ranking wordt vastgelegd op basis van meerdere objectieve criteria. Er is voorzien dat het beschrijvend bodemonderzoek van de terreinen die het laatst aan bod komen volgens de PIP-lijst, wordt opgestart in 2024. Zodra de bodemsaneringsprocedure is aangevat, is het de bedoeling dat bij het afronden van elke fase deze direct gevolgd wordt door het opstarten van de volgende fase.

Na het beschrijvend bodemonderzoek volgt een studie (het bodemsaneringsproject) waaruit moet blijken met welke techniek er op een bepaalde locatie het efficiëntst kan gesaneerd worden. In deze studie is er onder andere overleg voorzien met alle betrokken partijen zodat bij de uiteindelijke keuze voor een saneringstechniek met zoveel mogelijk factoren werd rekening gehouden.